You have not accepted cookies yet

This content is blocked. Please accept marketing cookies. You can do this here.

Wouter Dieleman

Consultant Business & Biodiversity

Hoe kan je als bedrijf echt duurzaam ondernemen? Geef natuur een plaats in het bestuur. Net zoals directies toezicht houden op financiële en niet-financiële doelstellingen, zou elk bedrijf erover moeten waken in hoeverre het afhangt van de natuur om bepaalde risico’s te vermijden. Hier zijn vier redenen waarom natuur één van de belangrijkste stakeholders voor bedrijven zou moeten zijn.


1. Onze economieën zijn afhankelijk van de natuur. Ze veiligstellen is cruciaal.

Volgens het World Economic Forum is meer dan de helft van het wereldwijde BBP (ongeveer 44 biljoen dollar, een fenomenaal cijfer) in gevaar omdat bedrijven rechtstreeks afhankelijk zijn van de natuur. Omdat de natuur achteruitgaat in een ongekend tempo, moeten we de manier waarop we produceren en consumeren dan ook radicaal veranderen. Enkel indien bedrijfsleiders de urgentie van deze uitdaging inzien, zullen ze de rendabiliteit en duurzaamheid van hun onderneming op lange termijn betekenisvol kunnen beheren.

Gelet op wat de natuur ons gratis geeft — schone lucht en schoon water, vruchtbare bodems, bouwmaterialen, bestuiving van gewassen, voedsel en vezels, een stabiel klimaat en groene ruimten voor menselijke recreatie en welzijn — is het duidelijk waarom de uitputting van dit 'natuurlijk kapitaal' een existentieel risico voor een bedrijf vormt. Het is voor bedrijven cruciaal om het natuurlijk kapitaal waarvan zij afhankelijk zijn te bewaken en in stand te houden, net zoals zij dat doen voor andere soorten kapitaal.

2. Goed geïnformeerde besluitvorming maakt je bedrijf toekomstbestendig.

Er zijn vijf belangrijke oorzaken voor het verlies van natuurlijk kapitaal: veranderingen in landgebruik of gebruik van zeeën, overexploitatie van hulpbronnen, vervuiling, klimaatverandering en de opkomst van uitheemse invasieve soorten. Het is van belang dat bedrijfsleiders en medewerkers de interacties begrijpen tussen de oorzaken van natuurverlies, hoe een bedrijf deze interacties beïnvloedt en ervan afhankelijk is, en hoe natuurgerelateerde kwesties zich kunnen ontwikkelen tot operationele problemen.

Het in kaart brengen van de afhankelijkheden van natuur zou deel moeten uitmaken van de dagelijkse activiteiten, zodat bedrijven beter inzicht krijgen in de natuurgerelateerde risico's waaraan hun activiteiten en waardeketens zijn blootgesteld. Gepast beheer van deze risico’s zal het bedrijf veerkrachtig en toekomstbestendig maken. Tegelijkertijd zal het ook resulteren in bedrijfsvoering met meer respect voor de natuur.

Natuurgerelateerd risicobeheer is een relatief nieuw domein. Daardoor bestaan er best wat uitdagingen, gaande van veranderende regelgeving en beleid, een gebrek aan gestandaardiseerde meetmethoden om de effecten te meten en te controleren, tot een gebrek aan financiering en financiële stimulansen om actie te ondernemen. En niet te vergeten, een tekort aan vaardigheden in het interpreteren en gebruiken van relevante gegevens om de besluitvorming te onderbouwen.

Als de top van een bedrijf beslist om deze materie beter te willlen begrijpen, zal dit ook de ‘natuurkennis’ in de hele onderneming bevorderen. Zo kan het de onderneming stimuleren om op de natuur gebaseerde oplossingen uit te werken, de manier van produceren te innoveren, het gebruik van grondstoffen aan te passen, of nieuwe samenwerking en partnerschappen op te zetten.

3. Transparantie maakt de weg vrij voor financiële transformatie.

Nu bedrijven steeds kritischer onder de loep worden genomen door klanten, stakeholders en het publiek, bestaat het risico dat inspanningen worden opgevat als ‘greenwashing’. Er is dan ook een groeiende vraag naar transparantie rond impact op de natuur. Zo ook vanuit toekomstige beleidsbepalingen of rapporteringskaders zoals de EU-richtlijn over duurzaamheidsverslaglegging (CSR Directive) en de Taskforce on Nature-related Financial Disclosures (TNFD). Van bedrijven wordt verwacht dat ze transitieplannen met betekenisvolle doelstellingen opstellen die de aantasting van natuurlijk kapitaal voorkomen. Daarbij moet hun aanpak goed onderbouwd en geïnformeerd zijn en wordt er verwacht dat bedrijven transparant zijn over hun vooruitgang.

Voor de uitvoering van transitieplannen om een bedrijf én zijn waardeketens te transformeren is veel geld nodig. En hoewel er steeds meer steun komt van financiële instellingen en investeerders, vereist het aanbieden van 'groene' financiële producten complex werk. Zo zijn er onder meer gestandaardiseerde meetmethoden en rapportagekaders nodig om bedrijfsinformatie consistent en vergelijkbaar te maken in een snel veranderend landschap.

Door natuur een stem te geven aan de directietafel, kan een bedrijf beter begrijpen welke stappen nodig zijn om tegemoet te komen aan deze rapportagekaders. Het gericht vrijmaken van middelen om solide strategieën en transitieplannen te ontwikkelen, uit te voeren én er publiek over te rapporteren zal helpen om vertrouwen op te bouwen bij stakeholder en inversteerders. Zo kan transparantie ook een concurrentievoordeel opleveren in het zich ontwikkelende landschap van groene investeringen.

4. Bedrijven kunnen het groeiende momentum benutten als ze nu handelen.

De Global Goal for Nature die een natuurpositieve economie tegen 2030 voor ogen heeft, roept op tot maatregelen om het huidige catastrofale verlies aan natuur te stoppen en om te buigen. Daartoe moeten we gebieden met een aanzienlijke biodiversiteit in stand houden, natuurverlies beperken en onvermijdelijke verliezen compenseren door ecologisch herstel.

De natuurpositieve aanpak is sinds zijn ontstaan in een stroomversnelling geraakt, met een groeiende belangstelling van bedrijven en regeringen om deze aanpak te omarmen. Zo ondersteunt het EU-platform Business & Biodiversity bijvoorbeeld bedrijven in hoe ze rekening kunnen houden met natuurlijk kapitaal en biodiversiteit in hun activiteiten.

De European Business and Nature Summit van afgelopen najaar riep bedrijven op om nu te beginnen met het ontwikkelen van meer inzicht in hun impact en afhankelijk van de natuur. De COP over biodiversiteit van december 2022 resulteerde in de goedkeuring van het mondiale biodiversiteitskader van Kunming-Montreal, dat tot doel heeft het verlies aan biodiversiteit aan te pakken, ecosystemen te herstellen en inheemse rechten te beschermen. Dit plan bevat concrete maatregelen, waaronder het beschermen van 30% van de planeet en 30% van de aangetaste ecosystemen tegen 2030, en voorstellen om de financiële steun voor ontwikkelingslanden te verhogen. Meer en meer bedrijven beginnen dan ook met het opstellen van Science Based Targets, een aanpak om wetenschappelijk onderbouwde doelstellingen rond natuur op te stellen.

Bij Arcadis helpen we bedrijven door dit complexe landschap te navigeren, natuurgerelateerde effecten en afhankelijkheden te meten en te beoordelen, en solide strategieën en actieplannen op te stellen. Arcadis geeft het goede voorbeeld en heeft zich aangesloten bij het Science Based Targets Network (SBTN) voor het vaststellen van wetenschappelijk onderbouwde natuurdoelen. Met onze ervaring op dit gebied, kunnen we ook jouw directie ondersteunen bij het vaststellen en realiseren van concrete doelstellingen rond duurzaamheid.

Lees ook: 7 antwoorden op de meest gestelde vragen rond CSRD

Onze experten geven context en uitleg over de Corporate Sustainability Reporting Directive.